'n Poësie-les

Ons is tans besig met die skryf van gedigte in die skryfkunsklas wat ek aanbied. Die opdrag vir vandag se klas was om 'n gedig te skryf na aanleiding van die tema "Beautiful Death". Gedurende 'n breinskrum het twee woorde navore gekom, "sacred" na aanleiding van "beautiful" en "tragic" na aanleiding van "death".

My wenke vir die skryf van gedigte sluit in om abstrakte stellinge (soos "sacred" en "tragic") konkreet te maak deur die gebruik van beelde en metafore, en om met gevoel te kommunikeer.

"Give me concrete examples of something sacred and of something tragic," vra ek.

"A mother's love," antwoord een student.

"Good. Now give me an example of something tragic."

"Cancer," antwoord 'n ander student.

"That's a good image: a mother's heartache over her child dying of cancer. However, cancer is still very abstract--how can we make it even more emotive? How can we make a more visceral image?"

In plaas daarvan dat die studente met meer konkrete beelde en metafore vorendag kom, gee hulle net meer sinonieme vir pyn en ongemak. Een student stel tandpyn voor. "Tooth ache is as terrible as cancer?" vra ek retories.

Uiteindelik besluit ek om self beelde te skryf as voorbeeld van hoe om die tragedie van 'n kind wat aan kanker sterf en 'n moeder se verdriet te illustreer. "Cancer can be personified as a monster of some kind," is my voorstel, "some terrible creature ripping apart a child -- and imagine the mother helpless to protect her child against such a monster."

Hier volg my kort gediggie.

Cancer

A hyena
      eating a child from the inside out
A mother
      cradling an inverted corpse

Hulle huiswerk vir volgende week se klas is om 'n vers te skryf oor die tema "Triumph / Victory". My instruksie aan hulle was dat die gedig op 'n pertinente wyse die gevoel van triomfantlikheid moet kommunikeer, soos my gedig hierbo die afgryslikheid van 'n kind wat aan kanker sterf kommunikeer.

Waarom maak jy dit nie ook 'n persoonlike uitdaging nie? Skryf 'n gedig oor "triomf", en as jy konstruktiewe terugvoer wil hê, deel dit gerus met my.




... Sanko Lewis

Wat om met 'n geheim te doen / What to Do With a Secret

Wat om met 'n geheim te doen

Wanneer jy die albatros
(swaar soos 'n siekte)
nie langer wil dra nie,
soek, met 'n sielsoeke, na 'n boom.

Dit moet 'n gróót boom wees:
'n skaduwee van daardie éérste boom
van kennis van goed en van kwaad;
'n boom wat die gewig van 'n geheim
tot ná die derde en die vierde geslag kan dra.

'n Kremetart sal deug
of 'n ou plaasbloekom
of 'n akkerboom
wat vir generasies
lank kan swyg.

Wanneer jy die régte ene vind,
soek vir 'n leë houtkappernes
(of as dit moet, maak self 'n gat
met waarheid en flymskerpwoorde)
en vou jou hande buis daarom.

En dan, soos die ou Sjinese
wat wel bekend was met allerlei rituele,
fluister jou geheim die holte binne

en vinnig—voor die vlugtige ding kan vlug!—
smeer die gat haastig toe met modder
en seël dit met 'n soen.

Dis wat jy met 'n geheim moet doen.

Óf, belei dit. Op eie risiko.

What to Do With a Secret

When you don't want to carry the albatross
(heavy like an illness) any longer,
search, with a soul search, for a tree.

It must be a big tree:
a shadow of that first tree
of knowledge of good and of evil;
a tree that can carry the weight of a secret
until after the third and the forth generation.

A baobab will do
or an old farm eucalyptus
or an oak
that can keep quiet
for generations.

When you find the right one,
search for an abandoned woodpecker's nest
(or if need be, make a hole yourself
with truth and sharp words)
and fold your hands around it.

Then, like the ancient Chinese
who were well versed in all types of rituals,
whisper your secret into the hole

and quickly—before the volatile thing can flee!—
cover it hastily with mud
and seal it with a kiss.

That's what you should do with a secret.

Or, confess it.
At your own risk.