Serenade everything—everywhere

Serenade everything—everywhere

A translation of my Afrikaanse poem "Besing alles—alom"

“Self,” I order, “ensoul a verse: breathe over words

and let them live, let them sprout out of nothing

like desert flowers; let them gluttonously gape

like featherless chicks with an obese hunger for worms

and the great, open, wide heavens; let them jump off the page

like zebra foals after a thunderstorm: black striped letters

galloping clip-clop across white paper.

Listen, Soul, scribble or type or thumb a festive verse

for all that live—and ever lived—

an inspiring ode to words and possibilities.

For who’s to know if the sun

did not perhaps extinguish moments ago?

Thus, mortal man, before the cold darkness arrives,

serenade everything—everywhere.”

... Sanko Lewis

Laat my hier alleen

“Laat my hier alleen”

(’n Vryvertaling van Francesca Caccini se aria ‘Lasciatemi Qui Solo’ uit die 17de eeu.)

Laat my hier alleen:

keer terug, voëls, na jul neste

terwyl my siel en my verdriet

helaas op hierdie kus uitadem.

Ek wil niemand by my hê nie,

behalwe ’n koue klip

en my noodlottige smart.

Laat my sterf.

Soetste sirenes,

wat met jammerhartige lied

my pyn versag—

swem elders heen!

Roep die golwe weg

met hulle wrede veragtings en gramskap.

Laat my sterf.

Kalmste winde,

keer terug na jul grotte.

Ek vra slegs my harde klaagliedere

om by my te talm:

ek roep nie vir julle sugte nie.

Alleen verlang ek

dat my sielepyn eindig.

Laat my sterf.

... Sanko Lewis

On a Wandering Day

A translation of Kim So-Yeop’s poem “떠도는 날에”

One day, unbeknownst to me,

a thief slipped inside,

stole my heart,*

and ran away. 

In search of my lost treasure

I wander for ten years, 

until on the tip of a naked twig I meet the sun,

then turn back home.

I break the rusted lock

and enter my room:

for ten years my heart, now rusted too,

lay waiting unharmed in the dust.

* “heart”, line 3: the word “마음” can translate as both heart and mind.

---

While it seems simplistic at first, the poem is an allegory of enlightenment (satori). Upon an encounter with the Sun, the speaker realises that the thing she thought was lost were actually always there, inside, if only she had looked. The lost "heart" symbolizes the lost center, but also ignorance, for "heart" also suggests the mind in Korean. Finding her heart implies finding spiritual understanding (satori, #깨달음).

Original Poem:

<떠도는 날에>

 

언젠가 나도 몰래
도둑이 들어
내 마음 모두들 훔치어
달아나 버렸네.

 

잃어버린 보물 찾아
헤매인 십 년
빈 가지 끝에 걸린 해를 만나곤
비위 둔 집으로 되돌아왔네.

 

녹슨 자물쇠를 부수고
내 방에 들어와 보니
십 년 전 내 마음도녹이 슬어서
고스란히 먼지 속에 놓이어 있네.

 

김소옆

... Sanko Lewis

Op ’n swerwende dag

’n Vryvertaling van Kim So-Yeop se gedig: “떠도는 날에”

Op ’n dag, sonder my wete, 

het ’n dief my binne gesluip,

my hart* gesteel

en weggehardloop.

Opsoek na my verlore skat,

swerf ek rond vir tien jaar lank,

tot ek aan die punt van ’n naakte takkie die son ontmoet,

en terug draai huis toe.  

Ek breek die geroeste slot,

en tree my kamer binne: 

vir tien jaar lank het my hart lê-wag, 

geroes maar ongedeerd, in die stof. 

* Reël 2, “hart”: Die woord “마음” kan verwys na jou hart (maw, jou gevoelens) asook jou gedagtes. In die Koreaanse volksmond gebeur jou denke in jou hart, eerder as jou kop.

---

Soos dit is met goeie digkuns, blyk die gediggie aanvanklik baie eenvoudig, maar met dieper lees onthul dit gewigtige temas. Die gedig is 'n metafoor vir onkunde en verligting (“entlightenment”). In haar onkunde dink die spreker dat sy iets te kort is. Sy dink dat haar kern (“hart”) van haar geroof is. Maar na ’n ontmoeting met die Son (die oomblik van haar “enlightenment”) besef sy dat dit waarna sy gesoek het nie êrens anders te vind is nie. Sy moet terugkeer, haarself en haar verlede konfronteer, en daar sal sy die antwoord vind: dat sy nooit regtig te kort geskiet het nie. Haar verlore skat was nooit weg nie—díe het gelê en wag, binne in haar, “geroes maar ongedeerd.”

Oorspronklike gedig:

<떠도는 날에>

 

언젠가 나도 몰래

도둑이 들어

내 마음 모두들 훔치어

달아나 버렸네.

 

잃어버린 보물 찾아

헤매인 십 년

빈 가지 끝에 걸린 해를 만나곤

비위 둔 집으로 되돌아왔네.

 

녹슨 자물쇠를 부수고

내 방에 들어와 보니

십 년 전 내 마음도녹이 슬어서

고스란히 먼지 속에 놓이어 있네.

 

김소옆

... Sanko Lewis

Wilde Ganse

’n Vryvertaling van Mary Oliver se gedig “Wild Geese”

Jy hoef nie goed te wees nie.
Jy hoef nie op jou knieë te loop
vir ’n honderd kilometer en berou nie.
Jy hoef slegs die sagte dier van jou liggaam
toe te laat om waarvoor dit lief is, lief te wees.
Vertel vir my van wanhoop, jóúne, en ek sal mýne belei.
Intussen gaan die wêreld aan.
Intussen beweeg die son en die duidelike klippies van die reën
steeds oor die landskappe heen,
oor die grasvlaktes en die diep bome,
die berge en die riviere.
Intussen is die wilde ganse, hoog in die skoon blou lug,
weer oppad huistoe.
Wie ookal jy is, ongeag hoe eensaam,
die wêreld bied ditself aan jou verbeelding,
roep na jou soos wilde ganse, skril en opgewonde—
kondig oor-en-oor jou plek
in die familie-van-alles aan.


... Sanko Lewis

Die rooi kruiwa

’n Vryvertaling van William Carlos Williams se "The Red Wheelbarrow" -- ’n voorbeeld van die Imagisme-skool. 



soveel hang af
van

’n rooi krui-
wa

verglans met reën-
water

langs wit
hoenders.

... Sanko Lewis

My Beautiful Wife

A translation of my Afrikaans poem "My mooi vrou".


A sculptor—a Michelangelo or Rodin—
must knead your shape from clay,
cast your impression in copper,
etch your forms into marble,
so that our children
and children's children
and great grandchildren
may admire your place in time-and-space and say:
“I'm begotten from that goddess!”

Someone should paint you. A Klimt or Botticelli—a man
that loves beautiful women—should paint you.
No instant digital photo, no pseudo-iris will do.
The artist must remove his tie when he sees you
and envy me with his stiff brush dripping warm red paint.



... Sanko Lewis

Seisoenale verdenking / Seasonal Suspicion

Seisoenale verdenking

Hy weet dit is herfs
want die ginkgo biloba
sidder geel—soos verdriet;

en hy weet dit is herfs
want die esdoornboom
skud bloed van haar hande af.

Dit is herfs, en hy weet dit,
want sy binnegoed is bruinblare
en hy staar voëlverskrik na sy verlede.

Dit is herfs. Ongetwyfeld is dit herfs.
Want alles sterf tog so verskriklik mooi
nes die noodlotige son in brons en in rooi.

Seasonal Suspicion

He knows it is fall
for the ginko biloba
trembles yellow—like grief;

and he knows it is fall
for the maple shakes blood
from her limbs.

It is fall, and he knows it,
for his insides are brown leafs
and he stares like a scarecrow at his past.

It is fall. Undeniably fall.
Because everything dies so awfully beautiful
like the fated sun in scarlet and in bronze.

... Sanko Lewis

Eendag is eendag / One day for sure

Eendag is eendag

Eendag gaan ek jou nog afskud
soos 'n perd sy inbreker
of soos bloed van hande,
of soos 'n verantwoordelikheid,
of 'n ou tradisie, 'n superstisie,
of watter ander derglike dekselse ding
waarvan 'n mens jouself van kan afstroop,
jouself van kan afwas, van kan detoks,
kan opkots, uitkots, wegtos.
Eendag gaan ek dit nog regkry
om myself los te skud van jou,
myself los te wringel uit die doringbos,
myself—en my hart—te bevry.

Eendag is eendag. Maar nie vandag nie.

One day for sure

One day I will yet shake you off
like a horse it's trainer
or like blood from hands
or like a responsibility
or an old tradition, a superstition
or whatever other such damned thing
one can strip oneself off of, 
one can wash oneself clean of, one can detox of,
one can vomit up, puke out, toss away.
One day I will yet succeed
in shaking myself loose of you,
in wriggling myself free from the bramble bush,
in freeing myself—and my heart—from you.

One day for sure. But not today.

... Sanko Lewis

allermins / after all

allermins

dit is, allermins, hoe die lewe is.
mense sterf. daagliks. alleen of in groepe.
maar vir ons sterflikes
is daar geen aardskuddings,
is daar geen sonsverduisterings nie.
die blou tol draai voort.
die geel gloeilamp skyn aan.
sonder wankeling.
sonder flikkering.
sonder simpatie.
sonder nabetragting oor die sterflikheid
van die kortstondige sterflikes.
want dit is, allermins, hoe dit is.
om te lewe is om te sterwe.
nie Vader Son nóg Moeder Aarde
gee 'n dêm om nie.

maar vir wat dit werd is, my geliefde,
ek gaan jou mis.

after all

this is, after all, how life is.
people die. daily. alone or in groups.
but for us mortals
there are no earthquakes,
there are no eclipses.
the blue top continues to spin.
the yellow lamp continues to shine.
without wobbling.
without flickering.
without sympathy.
without musing over the mortality
of us momentary mortals.
because this is, after all, how it is.
to live is to die.
neither Father Sun nor Mother Earth
gives a damn.

but for what it is worth, my beloved,
i will miss you.  

... Sanko Lewis

Wat om met 'n geheim te doen / What to Do With a Secret

Wat om met 'n geheim te doen

Wanneer jy die albatros
(swaar soos 'n siekte)
nie langer wil dra nie,
soek, met 'n sielsoeke, na 'n boom.

Dit moet 'n gróót boom wees:
'n skaduwee van daardie éérste boom
van kennis van goed en van kwaad;
'n boom wat die gewig van 'n geheim
tot ná die derde en die vierde geslag kan dra.

'n Kremetart sal deug
of 'n ou plaasbloekom
of 'n akkerboom
wat vir generasies
lank kan swyg.

Wanneer jy die régte ene vind,
soek vir 'n leë houtkappernes
(of as dit moet, maak self 'n gat
met waarheid en flymskerpwoorde)
en vou jou hande buis daarom.

En dan, soos die ou Sjinese
wat wel bekend was met allerlei rituele,
fluister jou geheim die holte binne

en vinnig—voor die vlugtige ding kan vlug!—
smeer die gat haastig toe met modder
en seël dit met 'n soen.

Dis wat jy met 'n geheim moet doen.

Óf, belei dit. Op eie risiko.

What to Do With a Secret

When you don't want to carry the albatross
(heavy like an illness) any longer,
search, with a soul search, for a tree.

It must be a big tree:
a shadow of that first tree
of knowledge of good and of evil;
a tree that can carry the weight of a secret
until after the third and the forth generation.

A baobab will do
or an old farm eucalyptus
or an oak
that can keep quiet
for generations.

When you find the right one,
search for an abandoned woodpecker's nest
(or if need be, make a hole yourself
with truth and sharp words)
and fold your hands around it.

Then, like the ancient Chinese
who were well versed in all types of rituals,
whisper your secret into the hole

and quickly—before the volatile thing can flee!—
cover it hastily with mud
and seal it with a kiss.

That's what you should do with a secret.

Or, confess it.
At your own risk. 

Magnolia

Binnekort gaan die magnoliaknoppe
hulle sluiers soos Oosterse bruide oopgooi
en soos die volmaan maagdelikwit
hulself ontbloot;

—laat elke bruidegom wat 'n oog het sien;
laat elke beminde wat 'n neus het ruik;
laat elke minnaar wat 'n mond het proe—

binnekort is dit magnolia-tyd.

Soon the magnolia buds will
throw their veils to the wind like Oriental brides
and expose themselves
like the full moon, virgin white;

—every bridegroom that has an ear, let him hear;
every beloved that has a nose, let him smell;
every lover that has a mouth, let him taste—

it will be magnolia season soon.

... Sanko Lewis

Vakmanskap / Craftmanship

Vakmanskap

My geliefde vriend,

Ek wil so graag vir jou 'n gedig beeldhou,
maar die klei gly my vingers ongevorm verby,
die beitel skram etsloos teen die marmer wang.

Ek weet goed hoe om 'n vrou se vorm te vou—
my kunstenaarsoog is wel bekend met haar gekruinde lyne,
my skrywerstong ken haar valleie en haar duine.

Maar jy, my vriend, los my woordeloos.
Wie gaan my hierdie vakmanskap leer?
Hoe skryf ek die liefde van 'n mansvriend neer?

Craftsmanship 

My beloved friend,

I so want to sculpt you a poem,
but the clay slips pass my fingers unimpressed,
the chisel ricochets etchless from the marble's cheek.  

I know well how to fold a woman's form—
my artist's eye is well informed with her curved lines,
my writer's tongue knows her dunes and ravines. 

But you, my friend, leaves me speechless.
Who will teach me this craftsmanship?
How do I scribe the love of male companionship?

... Sanko Lewis

Aan die maagde, om nie tyd te mors nie

'n Vry vertaling van Robert Herrick (1591–1674) se “To the Virgins, to make much of Time”.


Pluk roseknoppies wyl jy kans het,
Outa Tyd is aan die vliet:
Die blom wat tans 'n glimlag het
is môre dalk tot niet.

Die glorieryke lamp, die son,
hoe hoër hy in die hemel hang
hoe vinniger is sy resies om,
en vroeër is sy ondergang.

Die prille leeftyd is tog beter,
'wyl jeug en bloed nog warm is:
eens opgebruik, is alles slegter
wanneer die houer koulik is.

Wees nie skaam nie, benut jou tyd,
en terwyl jy kans het, loop en trou:
Want eens jou lewensbloei verstrek het
mag jy dalk vir altyd rou.
 

... Sanko Lewis

Selfmoord se nota

'n Vryvertaling van Langston Hughes se "Suicide's Note".


Die kalm,
koel gesig van die rivier
het my vir 'n kus gevra.


... Sanko Lewis

Ek het nie my hart op 'n someraand verloor nie

'n Vryvertaling van A. E. Housman se “I did not lose my heart in summer's even”


Ek het nie my hart op 'n someraand verloor
terwyl rose oopbars met die maansopkoms nie:
maar met pluime om die voete en lood in vlug,
in bloed en rook en vlam het ek my hart verloor.

Ek het my hart verloor aan 'n soldaat en vyand,
'n kêrel wat—al het hy probeer—my nie kon dood nie;
wat nog in aanval my sabel reguit ontvang het
en gelag het en sy hand na my gesoen het en gesterf het.



... Sanko Lewis

Bespeur / Perceive

Gister wou ek myself in jou reuk toedraai—
jou soet warm walms soos 'n kombers
om my vou en myself daarin deurweek soos 'n sjamaan.

Eergister was dit jou stem—ek wou swem
in die helder lettergrepe van jou keel se tromboon
totdat elke sel in my jou klanke weergalm.

Maar vandag wil ek eenvoudig aan jou vat—
my hand op die wand van jou gesig rus
en met my vingers die lyne van jou lippe lus.

Yesterday I wanted to wrap myself in your smell—
fold your sweet odour around me like a blanket
and soak myself in it like a shaman. 

The day before it was your voice—I wanted to swim
in the clear syllables of your throat's trombone
until every cell in me echoed your sounds.

But today I simply want to touch you—
rest my hand on the side of your face
and with my fingers loop the lines of your lips.

... Sanko Lewis

ek sien 'n god (maar dit was jy)

'n Vry vertaling uit die slottoneel van “Philaster” (reëls 189-202) deur Beaumont & Fletcher (c. 1610). Aan die woord is Bellario/Eufrasia aan die edelman Philaster:

Terwyl ek in my vensterbank gesit het,
my gedagtes op die grasperk afgedruk,
dog ek ek sien 'n god (maar dit was jy)
wat ons poorte binnekom:

My bloed vlieg weg—vlieg terug,
asof ek dit uitgeblaas en terug gesuig het soos asem;
haastig is ek geroep
tot vermakingsberoep vir jou.

Nooit is 'n mens vanaf 'n herderstok tot 'n septer,
so hoog in denke opgehef as ek nie.

Jy laat 'n soen
 op hierdie lippe
(wat ek verewig jou wou weerhou het);
ek hoor jou praat,
dis vêr bo sang.

Toe jy weg is ontmoet
ek my hart vir die eerste maal,
en loots 'n ondersoek
wat dit só maak klop:

Gewis, ek het gevind,
dis liefde!

Source Text:

...till sitting in my window,
Printing my thoughts in Lawne, I saw a God
I thought (but it was you) enter our Gates,
My bloud flew out, and back again as fast
As I had puft it forth, and suck't it in
Like breath, then was I call'd away in hast
To entertain you. Never was a man
Heav'd from a Sheep-coat to a Scepter rais'd
So high in thoughts as I, you left a kiss
Upon these lips then, which I mean to keep
From you for ever, I did hear you talk
Far above singing; after you were gone,
I grew acquainted with my heart, and search'd
What stir'd it so, Alas I found it love...

                

... Sanko Lewis

Wat is gras?

'n Vryvertaling van 'n gedeelte van Deel 6 uit "Song of Myself" deur Walt Whitman.


'n Kind het gevra, “Wat is gras?”, en bring vir my handevol . . .
Hoe kan ek die kind antwoord? Ek weet net so min soos hy wat dit is.

Dis dalk die vlag van my gesindheid, uit hopevol groengoed geweef.

Of dalk is dit die Here se sakdoek:
'n geurige geskenk en aandenking aspris laat val
met die Eienaar se naam êrens op die hoeke, sodat ons dit mag sien,
en opmerk, en sê Wiesin?

Of dalk is die grasself 'n kind, 'n baba deur die planteryk geproduseer.

Of dalk is dit 'n eenvormige hiëroglif, met dié betekenis:
oralsom is wye areas en dun areas eenders uitgespruit,
tussens swartmense en tussen witmense groei dit,
Zoeloe, Xhoza, Tswana, Kleurling, Boer, ek gee aan elkeen dieselfde,
ek ontvang elkeen dieselfde.

Maar nou lyk dit vir my soos die pragtige ongesnyde hare van grafte.
Ek sal jou—krulgras—met teerheid behandel.

Dit mag wees dat jy uit die borste van jongmans sweet,
en dit mag wees dat as ek hulle geken het, sou ek hulle lief gehad het;
dit mag wees dat jy van oumense afkomstig is, óf van nageslagte—vroeg
uit hul moederskoot geneem,
en hier is jy nou—moeders se skote.



... Sanko Lewis

Speels soos jel!

Vry vertaal vanaf 'n gedig deur Yung-Mi Kim.

Ek is in die wêreld
speels soos jel!

Dus,
werk ek nie vir speel nie!

Maar, vandag jaag ek my stert
vir die lekkerte!




... Sanko Lewis