Besing alles—alom

“Self,” beveel ek, “besiel ’n vers: blaas oor woorde

en laat dit leef, laat dit uit die niet uit opskiet

soos woestynblomme; laat dit vraatsugtiglik gaap

soos veerlose kuikens wat vetsugtig lus het vir wurms

en die grote ope wye hemel; laat dit van die blad af spring

soos sebravullens ná ’n donderbui: swart streep letters

klop-klop galop oor wit papier.
Luister, Siel, krabbel dit of tik dit of duim ’n feestelike vers

vir als wat leef—en ooit geleef het—

’n inspirerende ode aan woorde en moontlikhede. 

Want wie’s te wete of die son

nie dalk oomblikke terug geblus is nie? 

Dus, verderflike mens, voor die koue duisternis kom, 

besing alles—alom.”


... Sanko Lewis

Na ’n belewenis poësie

Ons vry ons vriendskap warm met die vers
Cloette       Jonker      Krog      Brytenbach
naai ons breine bras
tot ons kots van euforia
vergiftig deur die metaforia


16 Junie 2004
... Sanko Lewis

Verdig

ek verlang na my gedigte
die kroos van my kieste
van my en my muse
se mistiese lieste

om te dig

om jou lewe sodanig in te rig
dat woorde heilig is
soos geboorte heilig is

is ’n roeping

ek mis my gedigte
die woorde wat in my borskas
se broeikas lank gekweek het
tot my hart se dop klop-klop
oopgebars het met die pynlike euforie
wat slegs ’n moeder (en ’n digter) ken

ek bied jou ’n penning en ’n stuiwer
(die ganse salaris van ’n skrywer)
sê my nou in watter ander mond
en watter ander bekken
loop my poësieë rond
en ledemate rekken

           Liefste Muse,

           ek dink ek het die grot gevind
           waar ons drome oorwinter het:
           ek let tekens van kinderpret
           en rotsprente met twee vrolike figure
           en daar hang nog binnemonds ’n reuk
           van hoop uitgelek deur onskuldige kliere

           maar Lief ek vermoed die ergste:
           ek bespeur óók op die grond
           ’n worsteling en bloed en in die lug
           se onskuldsoet proe ek nóg
           ’n geur gevleg—’n onheilige geveg:
           nie soos die dood nie
           maar soos die gevorseerde

           stilte

           van onderdrukte
           ongedrukte
           van verdrukte
           woorde

           ek verlang na ons gedigte





... Sanko Lewis

Raison d’etre

Ek belê—glo dit of nie—in die digkuns:
maak kiste vol woorde bymekaar en kaste vol beelde
en kluise vol metafore en ryg op hangers honderde—
nee duisende—rympare en in houers prop ek klingelde klinkers
vir binnerym okkasies en ek maak plakboeke vol intertekstuele assosiasies
en emosies word versigtig volgens kwaliteit (pyn of plesier) 
en intensiteit (soensag of donnershard) 
en langdurigheid (oogwink flink of tot-die-dood-ons-skei)
gekategoriseer en ervarings word vernuftig alfabeties geïndekseer:

A vir aarbeie en room: onthou jy?
B vir borste en boude. Hoofsaaklik joune.
C vir cafés en cinq à sept, en so aan,
D tot Z.

My geliefde, pardon die cliché:
jy’s my vers se raison d’etre.

Die vergenoegde digter

die vergenoegde digter
sit sy veerpen neer
gooi 'n sakdoek oor sy tikmasjien
maak die woordverwerker toe
en klik op YouTube

die vergenoegde digter
se hart het nie meer pleisters nie
die littekens is vaag en vergete
sy maag is vol, sy keel is klam
hy het vrede met sy gewete

die vergenoegde digter
is oud, getroud, sy tollie krom

die vergenoegde digter
se hart is lou, se siel is stom.


... Sanko Lewis

Onkundige sonnet

ek weet nie hoe vrouens se koppe werk nie
of mans se koppe of kinders s'n nie
ek weet nie eens hoe myne werk nie:
hoe die sappies veronderstel is om te prut
en die vonkies veronderstel is om te spat
en al daardie draadjies en takkies en padjies
maak dat ek kan dink en misdink nie

ek verstaan nie die lewe se meganismes nie:
die kleppe en pype en buise en ratte nie
en hoe alles roteer en inmekaar pas nie

en, ag fok, die liefde verstaan ek regtig nie:
hoe 'n katmens 'n hondmens lief kan hê
of 'n ingenieur 'n digter inspireer nie

halfpad deur my lewe en ek verstaan nie eens 'n sonnet nie



... Sanko Lewis

Net nie 'n liefdesgedig nie

Ek wil so graag ’n gedig skryf, maar ek het geen inspirasie nie. Ek kan altyd oor die liefde skryf – liefdesgedigte gebeur maklik vir my.

Liefdesgedigte is soos bloedgieting. Dit neem nie baie nie. / Die ligste prik en die siel anus oop, en uit ontkiem die liefdesgedig. / Selfs ’n kind, gehok aan ’n tekort aan woorde, / kan met dié bietjie tot haar beskikking ’n liefdesgedig teel / vir haar ma, of haar pa, of haar kys. / Ja, selfs die Rugby-jock, kan vir sy gryp sê: / Ek dig jou soos my tokse!

Om oor die vrou te dig: die lyn van haar lippe te beskryf as hoë wenkbroue; / haar olieklam mond as ’n vaginarooi arbei; / haar tong wat soos ’n hand van my hart ’n troeteldier kan maak – dit kan liefkoos – / te beskryf as ’n lemmetjie wat genadeloos my polse sny; / haar tepels: geniepsige Braille wat roep om gelees te word; / haar gul heupe: ’n vibrerende cello; is maklik om te dig.

Om oor die passie – stellig nee! die wellus – te dig, neem min sweet; / inteendeel dis in die sweet (óns sweet wat aan mekaar plak soos tweespalkwoorde, / byvoorbeeld hart[s]-tog, hart[s]-verlange, hart[e]-dief) / dat die wellustigste gedigte lê en prut.

Dit vat nie veel om oor die liefde te dig nie. Daarom wens ek, ek kan ’n gedig skryf. Ek is bronstig om ’n gedig te skryf. Net nie ’n liefdesgedig nie. Maar buiten die liefde is daar geen inspirasie nie.


... Sanko Lewis