29.9.24

Laat my hier alleen

“Laat my hier alleen”
(’n Vryvertaling van Francesca Caccini se aria ‘Lasciatemi Qui Solo’ uit die 17de eeu.)
Laat my hier alleen:
keer terug, voëls, na jul neste
terwyl my siel en my verdriet
helaas op hierdie kus uitadem.
Ek wil niemand by my hê nie,
behalwe ’n koue klip
en my noodlottige smart.
Laat my sterf.
Soetste sirenes,
wat met jammerhartige lied
my pyn versag—
swem elders heen!
Roep die golwe weg
met hulle wrede veragtings en gramskap.
Laat my sterf.
Kalmste winde,
keer terug na jul grotte.
Ek vra slegs my harde klaagliedere
om by my te talm:
ek roep nie vir julle sugte nie.
Alleen verlang ek
dat my sielepyn eindig.
Laat my sterf.

... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

16.7.24

'Nothing besides remain'

here I sit on a sticky carpet

black with blood

spilled from my heart

after you slit your wrists

 

it was my lungs that drowned

in the brine that poured

from my besotted eyes

when you walked into the sea

 

my tongue that gagged and choked

my heart that raced, then stopped

when you kicked the chair

and swung the rope

 

when you inhaled the fumes

and shut your eyes

against existence

it was my reality that broke

 

when—in infidelity—you fellated

the barrel and let it shoot

its load into your mouth,

it was my sanity that exploded

 

Beloved, I’m sure your venture led to peace,

for here—now that you are gone—

none remains, but the decay

of this colossal Wreck


... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

Die opstanding van Eva

Die Opstanding van Eva

3 November 2006

 

Soos ’n kind slapies tel vir Krismis, 

só wag ek vir Jesus om die son te gryp, 

dit met sy hande plat te spin nes pizza-deeg

en dié goue kleed as pantser om sy breë skouers te gooi.

 

Ek wag ongeduldig dat hy op die rug 

van sy gunsteling cumulus moet spring. 

Die wolk sal eers nukkerig sy wollerigheid afskud, 

dan groot wit vlerke ooprol soos seile op ’n skip, 

en eindelik, met wit spiere, soos ’n padda spring

– Aarde toe.

 

My Here se ligkleed sal hom volg soos ’n vurige rivier; 

sy gevleuelde weermag gewapen 

met pikke, spitvurke en grawe, agterna. 

Dis oestyd. 

As die trompet blaas – die skof aankondig – begin die delwery.

 

Ek gaan een engel om die hals gryp soos Jacob. 

“Wys my! Wys my mý engel se graf!”

Ons gaan draf, ’n ewigheid naby, 

tot waar my slapende skone lê. 


Die toneel is laf:

 

’n Dooie wat lui uitstrek, 

gul gaap, uitgerus glimlag en sê: 

“Ek’s dors – iemand vir ’n koppie tee?”

 

Ek gaan jou gryp 

en met slobberige heimwee soene 

die stof van jou gesig afskilfer. 

Jy gaan frons soos ’n pasgeborene.

 

“Wat’s fout met jou?! 

Is jy nog nie oor daardie donderse depressie nie?”, vra jy. 

Hoe kan ek depressief wees met my verlorene 

nou ’n nuut geborene, gaan ek dink. 

“Vir wat die oordadige affeksie?” 

Verlange is relatief. Jy het my ’n dag gemis. 

Ek mis jou reeds jare lank, maar ek sê niks nie. 

Ek hou jou net vas asof jy enige oomblik wind gaan word.

 

Miskien gaan ek vra hoekom jy nie jou sexy denim 

vir hierdie okkasie aan het nie 

en jy gaan met jou kritiese oog sê dat jou blink nuwe rok 

meer gepas is, al sit dit bietjie losserig om die middel. 

Dalk sal jy mompel dat dit na ’n kraamrok lyk, 

maar jy hou van die materiaal.

 

Ek gaan lag. 


Ons gaan rond kyk en sien of ons nie Amanda Strydom

êrens sien nie. Sy gaan ’n negro-spiritual sing. 

Ek vermoed “Swing low, sweet chariot”. 

Ons familie en vriende gaan oral om roep 

soos afslaers op vandisie dag. 

Ons gaan beurte maak om mekaar se geliefdes te soengroet – 

maar nie mekaar se sy verlaat nie. Nie weer nie.

 

Jesus gaan ons nooi vir piekniek 

onder die Groot Boom. 

Ons gaan op ’n blokkieskombers sit. 

Hy gaan ’n kitaar van nêrens af na vore bring – 

jou maroen akoestiese kitaar met die prentjies op – 

en gaan vir ons ’n liedjie sing. 

Ons gaan aan die deuntjie hang soos verliefdes. 

Jy gaan borrel oor die harmonie. 

Ek gaan ekstaties raak oor die beeldspraak.

 

Vir ’n duisend jaar gaan ons verlore tyd inhaal. 

Ons gaan dekades lank gesels oor dieselfde onderwerpe. 

Ek sal vir jou sê dat ek jammer is oor so baie dinge. 

Ons gaan ’n bietjie huil. 

Jesus gaan ’n boks tissues nader trek.

 



... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

10.11.23

Gee my jou hand

gee my jou hand, wys my jou palm:
ek wil die riviere daarop navigeer,
die salm opwaarts volg na die kuitwaters,
my skuit anker by daardie vrugbare plek
waar silwer grashalms soos nimfe in die strome
onder die volste maan dans;
 
neem my hand as offergawe:
brand dit op die altaar van jou hart
en laat die wierook opwaarts rank
na daardie ver geheime laer
waarvandaan muses mites duif
na skribent en bytelaar;
 
laat ons hande hou soos jong en ou verliefdes:
vir wie ingepalmde hande omhelsings is,
vir wie ingevlegde vingers wellustige lywe is,
vir wie hande vat ’n verbond is—
laat ons velbakterieë met die hand groet,
mekaar verken, beken, en kruisbestuif.

... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

31.8.23

Por farvor

'n filament flikker deur die donker firmament —

momentele enlightenment — dan,

'n onmiddellike ewigheid later: dié knal

galm deur die ganse heelal

en die daaropvolgende benoude ontnugterde asemophoustilte;

en dáárna     'n lukraak ritme van vallende pêrels,

óf albasters, of planete oor 'n marmervloer:

 

asof veertig dae

en veertig nagte

hurk ons soos kuikens

onder vere en luister hoe die gode

daar buite ons, of die mensdom, se lot beklink;

hier binne bibber-broei ons kaal lywe

teen mekaar en bid ons dat die vorste,

al is dit net vannag

(want môre bring sy eie bekommernisse),

die dak en ons bed en die laer sal spaar — por farvor

 

en wyl ons bid, dalk ook die meubels en meublemente,

die koelkas en spens, die kookware en breekware,

die kluis en dokumente, die albums en sentimente

 

bowenal, natuurlik, o Groot Heelal, spaar 'seblief

ons nietige lewens: kaalgat-ek en my kaalbas-lief



... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

14.5.23

Besing alles—alom

“Self,” beveel ek, “besiel ’n vers: blaas oor woorde

en laat dit leef, laat dit uit die niet uit opskiet

soos woestynblomme; laat dit vraatsugtiglik gaap

soos veerlose kuikens wat vetsugtig lus het vir wurms

en die grote ope wye hemel; laat dit van die blad af spring

soos sebravullens ná ’n donderbui: swart streep letters

klop-klop galop oor wit papier.
Luister, Siel, krabbel dit of tik dit of duim ’n feestelike vers

vir als wat leef—en ooit geleef het—

’n inspirerende ode aan woorde en moontlikhede. 

Want wie’s te wete of die son

nie dalk oomblikke terug geblus is nie? 

Dus, verderflike mens, voor die koue duisternis kom, 

besing alles—alom.”


... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

18.3.23

karakter bou is nie vir kleinseuriges nie

Met domlomp vingers
kerf ek my karakter uit akkerhout,
met stomstomp kloue
klou ek verbete aan die wiegeliedjies
en kampvuurstories van my voorouers
wat in hul beurt ook bouers van karakters was:

ook verkragters en veroweraars was
en slawemeesters en geweldenaars;
óók slagoffers was, verwilderde
vlugtelinge was, slawe en verslaafdes,
en gekruisigdes:

ons moet ons voorsate se stories ken,
laat ons ons voorgeslagte se vergete mites
verken soos avontuurlustiges: die weeldigste
motiewe skuil in muwwerige grotdonker dieptes
waar die bedraaktes grommig is.

kyk broers: ’n penmeester kan óók eelte
op sy hande en blase op sy vingers hê;
neem notisie susters: sien al die stapels
wat met bloed-ink geskribbe is,
gewaar die opgetekende aanklagte
van ongeregtighede en onregverdighede:
teen julle my moeders en susters en dogters,
maar kyk nie die oumans se brûe rûe mis nie—
met geboë hoofde dra hulle generasies op hul skofte,
en kyk nie die jonges se wellustige avontuurlus mis nie.

Dankie moeder en vader en moeder se moeder en vader se vader,
en vroumens en mansmens en vroumansmens en mansvroumens
en mansmans en vrouensvrou: vir almal is daar ’n avontuur
en ’n draak en ’n karakter om te kerf uit hout:

karakter bou is nie vir kleinseuriges nie.


... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

3.1.22

Suppliseer

Wysgier,

luister, hoor dié dierlike grom
wat drom in my krop—stop jou stommigheid
en deel jou wysheid, verklaar watse beneukte
dreuning vibreer hier in die grotkamers
van my ribbekas—is daar drake?
wat na jare hulle vas wil breek?
en nou wil deurbreek, losbreek, uitbreek?

Magiër,

gee ag op my roep, neem notisie
van my hulpkreet: herroep
die ou profesieë, lê uit, ontbloot, openbaar—
ek weet iets dergeliks is op hande:
lees my palm, bespeur my iris,
gewaar my lot en verklaar
vanwaar die noodlot se winde walm!

Alchemis,

gewis jy wis wat was en is—dus,
sink in ink jou penveer en graveer
die tekens van ouds, laat die kerslig
jou titsels toelig, formuleer ’n hipotese:
is dit reuse? uit die oertyd?
wat lank in haat en in verwyt
nou uit hibernasie tot wraak ontwaak?

Priesteres,

my geloof is dun, my hoop is yl—het jy vir my
’n spreuk of les om sin te maak, of woord of fles
van die gode as balsem vir my onrustige gees?
Of dalk ’n wapen vir beskerming: ’n dolk of swaard,
’n spies of skild, ’n hamer of helm of mantel ondeurpriembaar?
Watse offer kan ek bied? Wie se bloed moet ek giet?
Hoe is rus vir my siel bekombaar?

Troebadoer,

keel jou lied en lip jou vers: neurie ’n wysie,
komponeer ’n rympie, sing ’n minnesang

wat kan resoneer met die verlang van my hart.

Stram jou lier, laat dit kwinkeleer en vibreer
soos kat-op-skoot, soos skat-in-skroot:
smeek die Muse my onthalwe—
met vuur-verruklik my binneste te salwe.  



... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

5.3.21

On a Wandering Day

A translation of Kim So-Yeop’s poem “떠도는 날에”


One day, unbeknownst to me,
a thief slipped inside,
stole my heart,*
and ran away. 

In search of my lost treasure
I wander for ten years, 
until on the tip of a naked twig I meet the sun,
then turn back home.

I break the rusted lock
and enter my room:
for ten years my heart, now rusted too,
lay waiting unharmed in the dust.


* “heart”, line 3: the word “마음” can translate as both heart and mind.

---

While it seems simplistic at first, the poem is an allegory of enlightenment (satori). Upon an encounter with the Sun, the speaker realises that the thing she thought was lost were actually always there, inside, if only she had looked. The lost "heart" symbolizes the lost center, but also ignorance, for "heart" also suggests the mind in Korean. Finding her heart implies finding spiritual understanding (satori, #깨달음).

Original Poem:

<떠도는 날에>

 

언젠가 나도 몰래
도둑이 들어
내 마음 모두들 훔치어
달아나 버렸네
.

 

잃어버린 보물 찾아
헤매인 십 년
빈 가지 끝에 걸린 해를 만나곤
비위 둔 집으로 되돌아왔네
.

 

녹슨 자물쇠를 부수고
내 방에 들어와 보니
십 년 전 내 마음도녹이 슬어서
고스란히 먼지 속에 놓이어 있네
.

 

김소옆


... Sanko Lewis
Creative Commons Licence

Op ’n swerwende dag

’n Vryvertaling van Kim So-Yeop se gedig: “떠도는 날에”


Op ’n dag, sonder my wete, 
het ’n dief my binne gesluip,
my hart* gesteel
en weggehardloop.

Opsoek na my verlore skat,
swerf ek rond vir tien jaar lank,
tot ek aan die punt van ’n naakte takkie die son ontmoet,
en terug draai huis toe.  

Ek breek die geroeste slot,
en tree my kamer binne: 
vir tien jaar lank het my hart lê-wag, 
geroes maar ongedeerd, in die stof. 


* Reël 2, “hart”: Die woord “마음” kan verwys na jou hart (maw, jou gevoelens) asook jou gedagtes. In die Koreaanse volksmond gebeur jou denke in jou hart, eerder as jou kop.

---

Soos dit is met goeie digkuns, blyk die gediggie aanvanklik baie eenvoudig, maar met dieper lees onthul dit gewigtige temas. Die gedig is 'n metafoor vir onkunde en verligting (“entlightenment”). In haar onkunde dink die spreker dat sy iets te kort is. Sy dink dat haar kern (“hart”) van haar geroof is. Maar na ’n ontmoeting met die Son (die oomblik van haar “enlightenment”) besef sy dat dit waarna sy gesoek het nie êrens anders te vind is nie. Sy moet terugkeer, haarself en haar verlede konfronteer, en daar sal sy die antwoord vind: dat sy nooit regtig te kort geskiet het nie. Haar verlore skat was nooit weg nie—díe het gelê en wag, binne in haar, “geroes maar ongedeerd.”


Oorspronklike gedig:

<떠도는 날에>

 

언젠가 나도 몰래

도둑이 들어

내 마음 모두들 훔치어

달아나 버렸네.

 

잃어버린 보물 찾아

헤매인 십 년

빈 가지 끝에 걸린 해를 만나곤

비위 둔 집으로 되돌아왔네.

 

녹슨 자물쇠를 부수고

내 방에 들어와 보니

십 년 전 내 마음도녹이 슬어서

고스란히 먼지 속에 놓이어 있네.

 

김소옆



... Sanko Lewis
Creative Commons Licence